पुण्य परउपकार पाप ते
पुण्य परउपकार पाप ते परपीडा ।
आणीक नाहीं जोडा दुजा यासी ॥१॥
सत्य तो ची धर्म, असत्य तें कर्म ।
आणीक हे वर्म नाहीं दुजें ॥२॥
गति तेचि मुखीं नामाचें स्मरण ।
अधोगति जाण विन्मुखता ॥३॥
संतांचा संग तोचि स्वर्गवास ।
नर्क तो उदास अनर्गळा ॥४॥
तुका ह्मणे उघडें आहे हित घात
जया जें उचित करा तैसें ॥५॥
आणीक नाहीं जोडा दुजा यासी ॥१॥
सत्य तो ची धर्म, असत्य तें कर्म ।
आणीक हे वर्म नाहीं दुजें ॥२॥
गति तेचि मुखीं नामाचें स्मरण ।
अधोगति जाण विन्मुखता ॥३॥
संतांचा संग तोचि स्वर्गवास ।
नर्क तो उदास अनर्गळा ॥४॥
तुका ह्मणे उघडें आहे हित घात
जया जें उचित करा तैसें ॥५॥
गीत | - | संत तुकाराम |
संगीत | - | राम फाटक |
स्वर | - | पं. भीमसेन जोशी |
राग | - | तोडी |
गीत प्रकार | - | संतवाणी |
अनर्गल(ळ) | - | बेबंद, बेछूट / स्वच्छंदी. |
जोडा | - | तुलना. |
वर्म | - | दोष, उणेपणा / खूण. |
विन्मुख | - | तोंड फिरवलेला. |
भावार्थ-
- दुसर्यावर उपकार करणे हे पुण्य व दुसर्याला त्रास देणे हे पाप आहे. याशिवाय दुसरे पापपुण्य नाही.
- सत्याने वागणे हा धर्म व असत्याने वागणे हा अधर्म आहे, पाप आहे.
- याखेरीज धर्माचे दुसरे वर्म नाही.
- मुखात देवाचे स्मरण करून नाव घेणे ही चांगली गती आहे. तसे स्मरण न करणे ही अधोगती आहे असे समजा.
- साधुसंतांची संगत हा स्वर्गवास तर त्यापासून दूर जाणे हा नरक आहे.
- तुकाराम महाराज म्हणतात, हित अणि अहित कोणते ते उघड दिसते. जे योग्य वाटेल ते करा.
गो. वि. नामजोशी
संत तुकारामाची सार्थ अभंगवाणी
सौजन्य- सुलभ प्रकाशन, मुंबई.
* ही लेखकाची वैयक्तिक मते आहेत. या लेखात व्यक्त झालेली मते व मजकूर यांच्याशी 'आठवणीतली गाणी' सहमत किंवा असहमत असेलच, असे नाही.
Please consider the environment before printing.
कागद वाचवा.
कृपया पर्यावरणाचा विचार करा.