A Non-Profit Non-Commercial Public Service Initiative by Alka Vibhas   
आनंदाचा कंद हरि हा

आनंदाचा कंद हरि हा देवकि-नंदन पाहिला ॥

भक्तांसाठी । तो जगजेठी । भीमानिकटीं राहिला ॥

कंसभयानें । वसुदेवानें । नंद-यशोदे वाहिला ॥

निश्चय साचा । परि तुकयाचा । भक्तिगुणांनी मोहिला ॥
गीत - बा. दौ. राणे
संगीत - वर्षा आंबेकर
स्वर- अश्विनी भिडे-देशपांडे
नाटक - संत तुकाराम
गीत प्रकार - हे श्यामसुंदर, चित्रगीत, नाट्यसंगीत
  
टीप -
• बाबाजीराव दौलत राणे लिखित नाटक 'संगीत तुकाराम' आणि त्यांचीच कथा असलेला १९३२ सालचा, शारदा मुव्हीटोन निर्मित 'संत तुकाराम' हा चित्रपट, या दोन्हीत हे पद आहे.
• दोन्हींची मूळ ध्वनीफित अनुपलब्ध.
आनंदकंद - आनंदाचा उगम.
जगजेठी - जगतात ज्येष्ठ असा तो, परमेश्वर.
साच - खरे, सत्य / पावलाचा किंवा हालचालीचा आवाज.
'अयोध्येचा राजा'च्या आधी एक आठवडा पुण्यामध्ये ३० जानेवारी १९३३ रोजी मास्टर आणि कंपनीचा "संत तुकाराम" हा बोलपट प्रदर्शित झाला.

राजापूरकर नाटक मंडळी १९३१ च्या ऑगस्ट महिन्यात नाशिकच्या दौर्‍यावर असताना बाबाजीराव राणे या मालकाच्या मुलांपैकी रामचंद्र याचे आकस्मिक निधन झाले तेव्हा कंपनी काही काळ बंद ठेवण्यात आली. या काळात बाबाजीरावांच्या आणि दादासाहेब फाळक्यांच्या भेटीगाठी होत असत. तेव्हा फाळक्यांनी 'आता बोलपट तयार होत आहेत तेव्हा तुमची नाटक कंपनी असल्यामुळे तुम्ही बोलपट निर्मिती सहज करू शकाल', असे दादांनी सुचविले. या दृष्टीने राण्यांनी हालचाली सुरू केल्या आणि स्वतःला आवडत असलेल्या तुकारामाच्या "आनंदाचा कंद गाइयेला गीती" या अभंगात थोडा फेरफार करून आपल्या मूळ तुकारामांच्या संहितेत पुन्हा थोडा फरक करून बोलपटाला योग्य असे "आनंदाचा कंद हरी हा देवकीनंदन पाहिला" हे गीत लिहिले.

मराठी बोलपटासाठी लिहिलेले लेखन दिनांकाप्रमाणे हे पहिलेवहिले पटगीत होय. बाबाजीराव राणे यांच्या नातवाने दिलेल्या माहितीप्रमाणे बाबाजीराव वयाच्या सदोतीसाव्या वर्षी निवर्तले. त्यानंतर अनेक अडचणींवर मात करीत त्यांच्या मुलाने 'अयोध्येचा राजा' पूर्वी हा पहिला बोलपट प्रदर्शित केला.
(संपादित)

गंगाधर महाम्बरे
'मौलिक मराठी चित्रगीते' या गंगाधर महाम्बरे लिखित पुस्तकातून.
सौजन्य- दिलीपराज प्रकाशन प्रा. लि., पुणे.

* ही लेखकाची वैयक्तिक मते आहेत. या लेखात व्यक्त झालेली मते व मजकूर यांच्याशी 'आठवणीतली गाणी' सहमत किंवा असहमत असेलच, असे नाही.

  इतर संदर्भ लेख

 

Please consider the environment before printing.
कागद वाचवा.
कृपया पर्यावरणाचा विचार करा.